Waarop te letten bij aankoop van een airco of ventilator?

Als het met de klassieke middelen niet lukt om jouw woning koel te houden, kunnen airconditioners soelaas bieden. Het zijn echter vaak lawaaierige stroomvreters. Hoe maak je een juiste keuze? En wat te denken van een ventilator? En is een omkeerbare warmtepomp geen optie?

Je kunt een aantal ingrepen uitvoeren op het vlak van isolatie, zonwering, dakbedekking enz. om oververhitting in huis te voorkomen. Maar die vergen doorgaans een investering in geld en tijd. Met een plotse opstoot van de temperaturen ben je soms genoopt om snel te handelen.

Met zonwering kun je je al voor een groot stuk beschutten. Het spreekt vanzelf dat een buitenzonwering het meest efficiënt is, maar ook zonwering langs de binnenkant kan al een zeker effect genereren.

Denk er ook aan om de woning sterk te verluchten op het ogenblik dat de temperatuur buiten lager ligt dan binnen, en dus vooral ‘s nachts. Vergis je niet: het volstaat niet dat je wat tocht voelt om meteen de ramen open te zwieren. Ga desnoods met een thermometer na of de temperatuur buiten wel degelijk lager ligt dan die binnen.

Zet dan zo mogelijk ramen open die zich in tegenovergestelde gevels bevinden. Eventueel kun je de hoogte van de woning benutten door ramen op de bovenste verdieping of zelfs op zolder open te zetten. Op die manier kun je een soort trek creëren die de warmte sneller afvoert.

Deze en tal van andere raadgevingen vind je in ons dossier Oververhitting voorkomen in 10 stappen.

NAAR ONS DOSSIER OVERVERHITTING VOORKOMEN IN HUIS

Maar als de temperaturen toch de hoogte in schieten en je er niet in slaagt om het koel te houden in huis, kun je toch geneigd zijn om tijdelijk naar andere oplossingen te grijpen om je leefcomfort te verhogen, bv. met een ventilator of zelfs een aircotoestel. Hoe maak je dan je keuze?

1. Een ventilator

Je hebt een zeer brede keuze aan ventilatoren: van een klein bureaumodel over een kolomventilator tot zelfs een plafondventilator. Alle hebben ze gemeen dat ze op zich niet zorgen voor een lagere temperatuur; ze werken vooral in op het gevoel.

In de buurt van een ventilator daalt de gevoelstemperatuur effectief door de luchtverplaatsing. Door die luchtverplaatsing over de huid verdampt het zweet en koelt het menselijk lichaam af. Zodra je de ventilator uitschakelt, verdwijnt het effect ervan.

Als de ventilatie wordt gecombineerd met verneveling, bv. met behulp van een ventilator die is uitgerust met een waterreservoir, neemt de verdamping van het water warmte op waardoor de luchttemperatuur enigszins daalt, zij het in beperkte mate. Hou er ook rekening mee dat als de lucht heel vochtig wordt, het bijkomende vocht niet meer zal kunnen verdampen en de verneveling aan efficiëntie zal inboeten. Het komt er dan op aan om het desbetreffende lokaal te verluchten, op een ogenblik dat de temperatuur buiten lager ligt dan binnen wel te verstaan.

Je kunt ook een laken of doek vochtig of nat maken en die voor een gewone ventilator aanbrengen. Met een plastic fles met water die je invriest en daarna voor de ventilator plaatst kun je zelfs hetzelfde effect verkrijgen. Uiteraard zul je geregeld het doek opnieuw moeten bevochtigen of een andere fles uit de diepvriezer moeten halen.

2. Een airco

Een airco slaagt er wel in om de temperatuur in huis te doen zakken. Een airco werkt volgens het principe van een koelkast: een vloeistof die in een gesloten circuit vloeit, neemt warmte uit de lucht van het desbetreffende lokaal weg om die buiten af te voeren.

Monobloc of split?

Bij een monobloc-toestel wordt lucht uit het lokaal opgezogen, gekoeld en ontvochtigd, en vervolgens opnieuw aan het lokaal afgegeven. De eigenlijke warmte wordt naar buiten afgevoerd via een flexibele slang van zo’n 10 cm diameter. Veelal wordt die door een raam in kipstand gehangen (zoals soms bij een droogkast).

Verse buitenlucht moet de afgevoerde binnenlucht vervangen, maar die buitenlucht is doorgaans warmer dan die binnen. Die extra warme lucht moet op zijn beurt worden gekoeld, waardoor de airco aan efficiëntie inboet - het zal langer duren om de lucht af te koelen tot de gewenste temperatuur, als dat al lukt - en ook extra zal kosten in verbruik. Dat het raam open staat, kan al evenzeer een storende factor zijn als er bv. veel lawaai in de omgeving is.

Monobloc-toestellen zijn meestal mobiele apparaten. Het voordeel hiervan is dat je ze in verschillende lokalen kunt gebruiken, althans op verschillende tijdstippen: overdag in de woonkamer, ’s avonds in de slaapkamer enz. Je hoeft ook geen installatiekosten te voorzien; gewoon de stekker in het stopcontact en het koelen kan beginnen.

Die mobiele toestellen zijn doorgaans wel vrij zwaar en omvangrijk; 30 kg is geen uitzondering. Doorgaans kun je ze verrijden op wieltjes, maar het wordt een vervelende klus als je ze naar een andere verdieping moet verhuizen.

Een monobloc-toestel kost € 200 tot € 800 en meer.

Een splittoestel bestaat uit twee delen – één voor binnen, één voor buiten – die met elkaar verbonden zijn. In de koppeling tussen beide zitten leidingen waarin de koelvloeistof en het condenswater circuleren. Die koppeling is veel smaller dan de buis van een monobloc-toestel, wat het makkelijker maakt om het lokaal luchtdicht te houden. Dat komt de efficiëntie van het systeem ten goede.

De meeste splittoestellen zijn vaste exemplaren met veelal een hoger koelvermogen dan dat van een mobiel exemplaar. Je kunt zo’n vast toestel doorgaans ook makkelijker tegen een wand of het plafond aanbrengen, zodat het niet in je weg staat. Je moet wel rekenen op bijkomende installatiekosten. Dat geldt des te meer bij de zgn. multisplittoestellen, waarmee je meerdere lokalen tegelijk kunt koelen. Dan worden verschillende binnenunits aan een en dezelfde buitenunit gekoppeld.

Een splittoestel kost al gauw € 600 tot € 1 200 en meer.

Welk vermogen?

Als vuistregel geldt dat er grosso modo 100 W koelvermogen nodig is per m² (of 40 W per m³) die je wilt koelen. Dat is echter niet meer dan een grove vuistregel. In een lokaal met veel beglazing, zonder zonnewering en waar meerdere personen aanwezig zijn kan meer koelvermogen vereist zijn.

Bij elk toestel wordt aangegeven voor welke oppervlakte of welk volume het toestel geschikt is. Het koelvermogen van een airco wordt uitgedrukt in kilowatt (kW) of nog in BTU per uur. BTU staat voor British Thermal Units. De verhouding tussen BTU/u en Watt is als volgt: 1 kW = 1000 watt = 3,41 BTU/u. Aldus staat 2000 watt koelvermogen gelijk met ruim 6 800 BTU/u.

Luidruchtig?

Airco’s zijn doorgaans erg lawaaierig. Zoiets in je slaapkamer hebben, is geen evidentie. Dat is zeker het geval als de compressor binnen zit, zoals bij de monobloc-toestellen.

Sommige toestellen hebben echter een nachtfunctie of een stille modus: de ventilator draait dan trager om zo minder herrie te maken. Vaak kun je ’s nachts ook het licht van het display afzwakken.

Je kunt de toestellen veelal ook programmeren: na een bepaalde tijd laten uitschakelen, in- en uitschakelen voor bepaalde periodes of een combinatie van beide.

Het aantal dB dat het toestel produceert, vind je terug op de informatie bij het toestel.

Hoeveel plaats nodig?

Monobloc-toestellen nemen veel plaats in. In het gebruik moet je bovendien een grote buis door het raam hangen.

Bij de split-modellen moet je buiten plaats voor een unit voorzien, wat visueel wel eens minder aantrekkelijk oogt.

Welk stroomverbruik?

Het stroomverbruik is niet mals. Een airco die je in de zomer gedurende twee à drie weken dagelijks een tiental uur laat draaien, kost je al gauw € 50 aan elektriciteit. Airco’s kun je toch maar beter niet permanent laten draaien gedurende een langere periode.

Kijk bij de aankoop steeds na welk energielabel het toestel heeft. Je hebt vaak keuze van A tot A+++.

3. Een omkeerbare warmtepomp

Warmtepompen worden gepromoot als zeer efficiënte toestellen om een goed geïsoleerde woning te verwarmen, al speelt de hoge stroomprijs hen parten om vanuit financieel oogpunt de strijd met een verwarmingssysteem op gas of stookolie te kunnen winnen. Warmtepompen kunnen soms ook omgekeerd werken om te koelen (net zoals sommige airco’s omgekeerd kunnen instaan voor verwarming). Split-aircotoestellen zijn trouwens eigenlijk niets anders dan lucht-luchtwarmtepompen.